Waarom meer ruimte voor Defensie

De veiligheidssituatie in Europa en de rest van de wereld is verslechterd. Om Nederlands eigen grondgebied en dat van de NAVO-bondgenoten te beschermen, moet de krijgsmacht groeien. Daar is ruimte voor nodig. Staatssecretaris Van der Maat van Defensie kondigt daarom de start aan van het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (NPRD).

Zoeken naar een geschikte locatie begint bij beschrijven wat de ruimtebehoeften zijn. Dit staat in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (NRD). Ook staat hierin welke activiteiten van Defensie (reikwijdte) worden onderzocht en hoe dat onderzoek plaatsvindt (detailniveau).

Plan-milieueffectrapportage

Een onafhankelijk ingenieursbureau  onderzoekt de milieueffecten van de verschillende ruimtebehoeften in een Plan-milieueffectrapportage (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (PlanMER). Denk aan de invloed van een nieuwe munitieopslag of meer vlieguren voor helikopters op de omgeving, natuur, en het milieu.

Van 18 december 2023 tot en met 12 februari 2024 kan er gereageerd worden (zienswijze indienen) op de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (NRD). Er komen ruim 2.200 reacties binnen van burgers, belangenorganisaties, bedrijven, provincies en gemeenten. Uit de reacties blijkt dat veel mensen nut en noodzaak van meer ruimte voor de krijgsmacht inzien. Maar zich vooral veel zorgen maken over de toename van overlast. 

Defensie reageert op de reacties (zienswijzen) in een Nota van Antwoord (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) . De informatie uit de zienswijzen is gebruikt om het onderzoek naar de locaties aan te vullen en waar mogelijk aan te passen.

Defensie houdt in de zomer van 2024 een eerste ronde informatiebijeenkomsten. Deze worden druk bezocht. Defensie vertelt over de ruimtebehoeften en gaat in gesprek met omwonenden, maatschappelijke organisatie en overheden. In de Nota van Reactie (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) van eind augustus staat wat er is gedaan met de opmerkingen.

De eerste onderzoeksresultaten naar de invloed op omgeving, milieu, en natuur zijn gereed. Defensie bespreekt deze voorlopige onderzoeksresultaten met de medeoverheden via zogeheten bestuurlijke overleggen. Daar worden ook ideeën uitgewisseld over mogelijke andere locaties (voorkeursalternatieven).

Defensie houdt in deze periode extra informatiebijeenkomsten over de groei van bestaande defensieterreinen en extra informatiebijeenkomsten over nieuwe locaties. 

In mei 2025 is de Plan-milieueffectenrapportage (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) gereed. Hierin staan de onderzoeksresultaten die worden meegenomen in het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (NPRD). Daarin staan de voorkeurslocaties en hoe de keuze voor die voorkeurslocaties is gemaakt. Bijvoorbeeld met informatie vanuit omwonenden, overheden, belangengroepen en bedrijven.

Het kabinet is akkoord met het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (NPRD). U kan op het Plan-milieueffectenrapport (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) reageren (zienswijze indienen) van 28 mei tot en met 9 juli 2025.

Defensie organiseert online en op locatie informatiebijeenkomsten om omwonenden, overheden, belangengroepen en bedrijven te informeren over het Ontwerp NPRD. 

De online informatiebijeenkomsten kunt u terugzien op de pagina Informatiebijeenkomsten.

Iedereen die 2 weken uitstel vraagt om te reageren (proforma zienswijze), kan tot en met 23 juli 2025 een definitieve zienswijze indienen. 

Op 8 september is er een notaoverleg (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) over het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie met verschillende Tweede Kamerleden.

Alle reacties (zienswijzen) op het Ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) (NPRD) en de bijbehorende milieueffectrapportage (planMER) (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) zijn administratief verwerkt.

De reacties (zienswijzen) worden zorgvuldig beantwoord. De antwoorden worden gebundeld in een zogenoemde Nota van Antwoord (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) .

Gesprekken met provincies en gemeenten.

Het definitief Nationaal Programma Ruimte voor Defensie inclusief ontwerpbesluit 9 locaties (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) is samen met de Nota van Antwoord (externe link, opent in een nieuw venster of tabblad) op 19 december 2025 bij het kabinet voorgelegd. Het kabinet stelt de voorkeurslocaties vast. 

Voor 9 locaties geldt dat er aanvullend onderzoek nodig was. Dat onderzoek was nodig om een goede keuze te kunnen maken voor de voorkeurslocaties.