Hoogleraar constateert crisis in verstandshuwelijk VS en Europa
Nederland moet meer verantwoordelijkheid nemen voor de eigen veiligheid. De huwelijkscrisis tussen Europa en de Verenigde Staten, en een instabiele geopolitieke wereld, maken dat broodnodig. Dat bleek op de EU-dag, georganiseerd in het kader van de ‘dag van Europa’. Die is op poten gezet voor de Bestuursstaf van Defensie.
Europa en de Verenigde Staten beleven een huwelijkscrisis, vertelde hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Beatrice de Graaf. Zij was een van de gastsprekers. Veel mensen hebben een romantisch beeld van de relatie tussen deze 2 partijen, legde zij uit. Maar dat idee klopt niet. Het gaat puur om een verstandshuwelijk.
De officiële relatie begon in 1948 met het zogenoemde Marshallplan. Via dat plan bood de VS economische hulp voor de wederopbouw. In ruil daarvoor besteedde Europa het geld in de VS, bijvoorbeeld bij vliegtuigfabrikant Boeing en wapenfabrikanten. Dit illustreert de zogenoemde transactionaliteit tussen de 2 partijen. Europa heeft de VS nodig, maar omgekeerd is dat ook zo.
Wakker en sterk Europa
Minister Ruben Brekelmans sprak een videoboodschap in. Hij heeft een wakker en sterk Europa voor ogen. Maar daar moet de veiligheidsstructuur wel snel voor worden versterkt. Het ‘White Paper European Defence - Readiness 2030’ biedt aanknopingspunten. De Europese Commissie maakt er geld vrij voor.
Brekelmans noemde 4 punten om het continent in zijn kracht te zetten. Als eerste het versterken van de industrie. Dat moet voldoende productiecapaciteit hebben en innoveren. De volgende stap is samen flink investeren in strategische capaciteiten, gebaseerd op de NAVO-doelstellingen: vrede en de leden beschermen.
Knellende Europese aanbestedingsregels en milieuwetgeving moeten daarnaast verdwijnen. Zo krijgt Nederland meer ruimte om de krijgsmacht op te schalen. Tot slot dient de steun aan Oekraïne te worden uitgebreid. “Zodat ze een betere uitgangspositie krijgen aan de onderhandelingstafel en Rusland ook in de toekomst voldoende kunnen afschrikken.”
Paneldiscussies
Tijdens 2 paneldiscussies gingen sprekers in op ‘De rol van de EU in de toekomstige Europese veiligheidsarchitectuur’ en ‘De Nederlandse bijdrage aan EU-missies en operaties’. Er werd gepraat over de stappen die de EU moet zetten om de afhankelijkheid van de VS af te bouwen. Zo moeten lidstaten durven kiezen om in te zetten op de ontwikkeling van capabilities waar ze goed in zijn.
Ook kwam aan bod hoe Nederland bijdraagt aan EU-missies en –operaties. Dat gebeurt via inzet van militair personeel, capaciteiten en strategische kennis. Doel ervan is stabiliteit en solidariteit binnen Europa bereiken en behouden. Denk aan de situatie in de Westelijke Balkan en de Rode Zee.
Veiligheid van het NAVO-, EU- en Nederlands grondgebied is niet alleen te waarborgen door de collectieve zelfverdediging op orde te hebben. Ook proactief de ‘single set of forces’ inzetten, maakt de kans kleiner dat je in een hoofdtaak 1-scenario verzeild raakt.