Weekoverzicht Defensieoperaties

Denemarken kreeg voorafgaand aan de top herhaaldelijk te maken met in het luchtruim binnengedrongen drones. Dat was voor het Scandinavische land reden Europese NAVO-bondgenoten om steun te vragen. Nederland stuurde daarop militairen van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando uit Vredepeel om in internationaal verband te helpen het luchtruim veilig te houden.

Polen

De F-35 gevechtsvliegtuigen die Nederland in Polen heeft gestationeerd ter verdediging van het NAVO-grondgebied moesten weer in actie komen. Dat gebeurde in de nacht van 4 oktober. Er was opnieuw sprake van een dreiging richting het bondgenootschap. Sinds de F-35’s vanaf 1 september de oostflank van het NAVO-gebied bewaken en beschermen is er nu 6 keer een beroep op de Nederlanders gedaan. In 1 geval zijn wapens gebruikt.

Dat de F-35-missie in Polen van groot belang is, bewees ook het bezoek van minister-president Dick Schoof aan het luchtmachtdetachement. Staatssecretaris Gijs Tuinman en Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim brachten later op de dag ook een bezoek aan het detachement.

Bosnië en Herzegovina

Nederlandse militairen zijn begonnen met hun taken voor de Europese troepenmacht EUFOR Althea in Bosnië en Herzegovina. De 175 luchtmobiele infanteristen patrouilleren, bewaken het hoofdkwartier en treden snel op bij incidenten. Doel van de missie is veiligheid en stabiliteit op de Westelijke Balkan te bevorderen. (Zie nieuwsbericht.)

Daarnaast leveren een aantal stafofficieren en een klein team van het National Support Element een bijdrage aan het hoofdkwartier van EUFOR Althea.

Litouwen

Tot in de puntjes voorbereid is de battlegroup in Litouwen begonnen aan Iron Wolf. Tijdens deze regelmatig terugkerende grootschalige oefening toont ze aan klaar te zijn om in NAVO-verband Litouwen te verdedigen. De focus ligt op zowel het verdedigend gevecht als de tegenaanval. De NAVO gebruikt Iron Wolf om het niveau van de battlegroup te inspecteren.

Defensie levert in Litouwen momenteel zo’n 250 militairen voor de vooruitgeschoven aanwezigheid van de NAVO. De focus van deze Multinational Battlegroup Lithuania ligt op het afschrikken van Rusland. Dit gebeurt om te voorkomen dat het land overgaat tot agressieve acties. Een ander hoofddoel is de bevolking gerust te stellen met de aanwezigheid van troepen.

Oekraïne

Nederlandse instructeurs geven Oekraïense rekruten op grote schaal een basisopleiding in het Verenigd Koninkrijk. Dat gebeurt onder de noemer operatie Interflex. De militairen krijgen gedurende 7 weken onder meer les in tactisch optreden, schieten, wapenkennis en het omgaan met explosieven. Daarna vertrekken zij naar het front. Interflex leidt verder Oekraïense militairen op tot instructeurs, het zogeheten train-the-trainer-concept. 

Landmachtmilitairen trainen ook Oekraïense eenheden. Dat gebeurt in Duitsland onder de vlag van de EU Military Assistance Mission in support of Ukraine (EUMAM). Wapenhandelingen, optreden in verstedelijkt gebied en commandovoering staan hierbij centraal. 

18 Nederlandse F-16’s doen dienst in het Europese F-16-trainingscentrum in Roemenië. De toestellen zijn onder andere bedoeld om Oekraïense vliegers op te leiden. In de staf van het opleidingscentrum werken enkele Nederlandse militairen. Nederland is nog eigenaar van de toestellen, maar wil er afstand van doen. De bedoeling is de F-16’s formeel aan Roemenië over te dragen. 

Nederland stationeert bovendien militairen bij diverse hoofdkwartieren. Daaronder het NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) in het Duitse Wiesbaden en EUMAM in Brussel. Nederlandse militairen werken ook bij het EUMAM Special Training Command in het Duitse Strausberg en het EUMAM Combined Arms Training Command in het Poolse Żagań. 

Verder nemen stafofficieren deel aan internationale zogeheten ‘capability coalitions’. Die dragen bij aan de doorontwikkeling van de Oekraïense strijdkrachten op de lange termijn. 

Veel van het militair materieel dat Nederland en NAVO-bondgenoten naar Oekraïne sturen, wordt geleverd via een knooppunt in Polen. Bij deze internationale hub werken ook Nederlandse militairen. Zij zorgen ervoor dat onder meer gedoneerde wapens, munitie en andere spullen op de plekken komen waar ze het hardst nodig zijn. 

Verder traint defensiepersoneel Oekraïense militairen om de grote variatie aan gedoneerd materieel goed te gebruiken, zoals het opereren met mijnenjagers.

Verdediging NAVO-grondgebied

De krijgsmacht stelt marineschepen, landmachteenheden en vliegtuigen beschikbaar voor militaire paraatheid om het NAVO-verdragsgebied bondgenootschappelijk te verdedigen.

Lopende operaties buitenland:

• Zr.Ms. Groningen vaart als stationsschip in het Caribisch gebied. De Groningen is inzetbaar om noodhulp te leveren, bijvoorbeeld nadat een orkaan schade heeft veroorzaakt.
• De marine is verder in de Oostzee en rond West-Europa te vinden. Daar opereert Zr.Ms. Johan de Witt. Het is het vlaggenschip de Standing NATO Maritime Group 1. Deze SNMG1 is een van de 4 permanente NAVO-vlootverbanden die continu beschikbaar zijn om op te treden, waar nodig.
• En dan is er nog Zr.Ms. Willemstad. Die neemt deel aan de Standing NATO Mine Counter Measures Group 1 (SNMCMG1). Dit NAVO-vlootverband heeft onder meer als taak om explosieven in zee onschadelijk te maken. Verder moet het sabotage van onderzeese infrastructuur voorkomen. Denk daarbij aan de vele kabels die over de zeebodem lopen. Het vlootverband doet momenteel mee aan de maritieme missie Baltic Sentry. Dat is een NAVO-operatie om de collectieve verdediging en afschrikking van het NAVO-bondgenootschap te versterken, met name langs de oostflank en in de Baltische regio.
• Voor de NAVO-missie in Irak (NMI) werken 15 Nederlandse militairen op het hoofdkwartier in Bagdad. Ook civiele adviseurs leveren een bijdrage. In Erbil werken 5 Nederlandse militairen als adviseur voor de Koerdische strijdkrachten. Zij maken deel uit van operatie Inherent Resolve, die strijd voert tegen ISIS. Een National Support Element ondersteunt de Nederlandse bijdragen in Bagdad en Erbil.
• Met 2 Nederlandse MQ-9 Reapers in Roemenië verzamelt de luchtmacht informatie aan de oostflank van het NAVO-gebied. Zo’n 40 militairen zijn met de MQ-9’s gestationeerd op een militaire basis in de Roemeense gemeente Luna. Zij zorgen voor het onderhoud en de bewaking van de onbemande toestellen en de benodigde verbindingen. Het besturen van de vliegtuigen en verwerking van de verzamelde informatie gebeurt vanaf Vliegbasis Leeuwarden. Daarmee houden zich nog zo’n 100 militairen bezig.
• In het Midden-Oosten werken 11 Nederlandse militairen al langer als waarnemer in de grensgebieden tussen Israël en Libanon en tussen Israël en Syrië. Dit doen ze voor de United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO).
• Een Nederlandse genderadviseur werkt voor de United Nations Interim Force in Lebanon (Unifil) op het hoofdkwartier in het Libanese Naqoura.
• In Jeruzalem en Ramallah zijn 7 Nederlanders betrokken bij de OSC (Office of the Security Coördinator). Het gaat om 4 militairen en 3 burgers. De missie richt zich op het professionaliseren van de Palestijnse veiligheidssector. OSC probeert bij te dragen aan de levensvatbaarheid van een stabiele Palestijnse staat. De Verenigde Staten coördineren de missie.
• In de Republiek Korea nemen 3 Nederlandse militairen deel aan de United Nations Command (UNC). Ze treden op als adviseur voor gender, strategische communicatie en het organiseren van verplaatsingen. De UNC heeft al sinds 1953 het handhaven van de wapenstilstand tussen Noord- en Zuid-Korea als een van de belangrijkste taken.
• Nederlandse militairen leveren ook een bijdrage aan diverse hoofdkwartieren en vooruitgeschoven posten van missies. De geüniformeerden zijn individueel uitgezonden naar het Franse Brest en Griekse Larisa (Eunavfor Aspides), het Spaanse Rota (European Union Naval Forces), Bahrein (Combined Maritime Forces), Kosovo European Union Rule of Law Mission (in Kosovo) en Qatar (Operation Inherent Resolve).

Operaties/acties binnenland:

• De Explosieven Opruimingsdienst Defensie vernietigde 47 explosieven die verdeeld over het land waren gevonden.
• De bewaking van het luchtruim van Nederland gebeurt 24/7 door de luchtgevechtsleiding vanaf Air Operations Control Station Nieuw Milligen. Voor de beveiliging van de hele Benelux wordt gebruikgemaakt van afwisselend Nederlandse en Belgische straaljagers. Op dit moment is de zogenoemde Quick Reaction Alert in handen van de zuiderburen.